PLATFORMUN AMACI;
Dünya Sağlık Örgütüne göre çevre sağlığı; “Sağlığı olumsuz olarak etkileyebilecek olan ve bir bireyin dışında yer alıp onu ve davranışlarını etkileyen bütün fiziksel, kimyasal ve biyolojik etmenleri saptamak ve kontrol altına almaktır.” şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanıma göre çevre sağlığını oluşturan temel faktörler fiziksel, biyolojik ve kimyasal etmenleri saptayarak kontrol altına almaktan oluşmaktadır.
İçerisinde bulunduğumuz çağımızda giderek artan insan nüfusu, iklim değişikliği, ozan tabakasının incelmesi gibi sorunlar küresel nitelikte ele alınması gereken ve sınırlar ötesi nitelikte olan, dünya çevre ve çevre sağlığı bakımından dikkatle üzerinde durulması gereken kavramlardır. Her ne kadar ülkeler arasında sınır çizgileri olsa da gelinen bu noktada toplumların ekonomileri, ticaretleri, eğitimleri ve hatta en önemlisi sağlıkları birbirleriyle ayrı düşünülemeyecek niteliktedir ve birbirinden etkilenmektedir.
Her geçen gün dünyamızı çok yakından ilgilendiren önemli gelişmeler yaşanmaktadır. Özellikle dünya sağlığı ve çevre sağlığı hususundaki gelişmeler dünyada yaşayan her toplumu hatta her bir bireyi doğrudan ilgilendiren gerçekliklerdir.
Salgın hastalıklar, su krizleri, hava ve toprak kirliliği ve çevresel nedenlerle meydana gelen hastalıklar vb. gelecek yıllarda tüm toplumların gündemini oluşturacak ve insanlığın var oluşunu tehdit edecek, gezegenimizi yaşanmaz hale getirme tehlikesiyle bizi karşı karşıya bırakacaktır. İş bu durum, Birleşmiş Milletler (BM) ve devletimizin ilgili kurum ve kuruluşları tarafından takip edilmekle birlikte, Birleşmiş Milletler tarafından 1966 tarihinde imzalanan ve 1976 tarihinde yürürlüğe giren Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi madde 12 kapsamında, bu sözleşmeye taraf devletler, her bir bireyin ulaşabileceği en yüksek fiziksel ve zihinsel sağlık standartları için çevresel ve sınai şartların her yönüyle iyileştirilmesi, çevresel nedenlere bağlı olarak meydana gelecek hastalıkların önlenmesi ve kontrolünün sağlanması gerekir. Ayrıca, sözleşmeye taraf devletler, bu madde hükmü göz önüne alındığında ulusal kuruluşlarının haricinde uluslararası kurum ve kuruluşlar kurarak kamuoyu nezdinde farkındalık oluşturmak için çalışmalar yapabilir.
Çevre Sağlığı Dendiğinde Ne Anlıyoruz?
Çevre ve sağlık ilişkisi, küresel ısınma, çevresel hastalık yükü, içme suyu kirlilik göstergeleri, terk edilmiş kuyular, kentsel atıklar, katı atıklar, cam atıklar, tehlikeli atıklar, atık piller, plastikler, su kirliliği, çevre kirliliği, toprak kirliliği, hava kirliliği, görüntü ve gürültü kirliliği, lazer ışınları, iyonlaştırılan radyasyon, yoğunlaştırılmayan radyasyon, çevre afetleri, çevre kirliliğine bağlı hastalıklar, bazı tüketici ürünlerinde bulunan kimyasallar, besin kirliliği, tarım ve çevre sağlığı, kalkınma planlarında çevre sağlığı, salgın hastalıklar vb. başlıklarının tamamı çevre sağlığı ile doğrudan veya dolaylı olarak ilişkili olması çevre sağlığının kapsamını, önemini ve küresel boyutta bir bilim dalı olduğunu göstermektedir.
Dünya Çevre ve Çevre Sağlığı Güvenliği İçin En Temelde;
– Ulusal ve uluslararası kurumlar nezdinde sağlık imkanlarını geliştirmek
– Gerekli ulusal ve uluslararası denetim mekanizmalarını güçlendirmek ve yeni denetim mekanizmalarını kurmak
– Atıklar, hava, toprak, su ve çevre kirliliği hususunda üretim tesislerinden kaynaklı hususlarda gerekli önlemleri almak
– Çevre sağlığı hususunda geliştirilecek yeni teknolojilerin verimliliğini artırmak
– Çevre sağlığı konusunda toplum bilinci oluşturarak kamuoyunda olan bilinci artırmak
Dünya Sağlığı ve Çevre Sağlığının Önemi!
- yüzyılda gelişen teknolojiye rağmen bilim insanları evren içerisinde dünya haricinde yaşamın gerçekleşebileceği bir gezegen bulmuş değildir. Dünya, insanoğlunun yaşamını sürdürebilmesi ve devam ettirebilmesi için şu an için var olan tek gezegendir. Bu nedenle dünyanın sürdürülebilir olması ve sağlıklı bir şekilde varlığını devam ettirmesi insanoğlu için kaçınılmaz bir gerçektir. Bu nedenle toplumun her bir ferdinin dünya sağlığı hususunda daha dikkatli olması gerekir. Çevre sağlığı kapsamında ise toplumu oluşturan her bir kişinin sağlığının yanı sıra toplumların genel olarak sağlığı ve aynı zamanda bu toplumların yaşadığı çevrenin, yani dünyanın, sağlığı gündeme gelir. Dünya sağlığı ve çevre sağlığı kavramları birbirinden ayrı düşünülemeyecek kavramlardır.
Çevre Sağlığı kavramını gelecek yıllarda insanoğlunun gündemi olmaktan çıkarmak için sürdürülebilir ve devamlı nitelikte olacak çalışmalara imza atmak gerekmektedir. Bu konularda kamuoyu yeterince aydınlatılmalıdır. Çevre sağlığı hususunda yapılacak yatırımlar son derece kıymetlidir.
SONUÇ OLARAK;
İlerleyen günlerde dünya vatandaşlarını iklim değişikliği, küresel ısınma, atıklar, hava kirliliği, toprak kirliliği, su kirliliği ve çevre kirliliği kavramları ile günlük hayatta daha çok karşılaşacaklardır. İş bu kavramlar insanoğlunun yaşamında gündemi oluşturacak ve bir tehdit olarak karşımıza çıkacaktır. Yukarıda da belirtildiği gibi, bu konular yalnızca bir ülkenin ya da bir coğrafyanın endişesi olmaktan ziyade tüm dünya insanlığı için yaşamı ve hayatı tehdit edecektir. Ülkeler çevresel sağlık problemleri ile karşı karşıya kaldığında öncelikle sosyal ve ekonomik krizlere, ardından toplumsal göçlere sahne olacaktır. Daha da geç kalmadan gerekli önlemler alınmaz ise yakın zaman içerisinde bu durumlar ile karşı karşıya kalınacağından şüphe yoktur. Her gün haber sitelerinde temiz içme suyunun ne kadar azaldığını veya toprağın kirlenmesinden ötürü tarımda verimliliğin düştüğünü ya da küresel ısınma nedeniyle dünya başkentlerinin sular altında kaldığını görmek ister misiniz? Böyle bir dünyada çocuk yetiştirmek sizi mutlu eder mi?
Yakın bir vakitte tüm dünya insanlığının şahit olduğu Covid-19 Pandemisi toplum sağlığını tehdit etmiş çevre sağlığı sorunlarından birisidir. Herkes evlerine kapanmış, günlerce hatta haftalarca sosyal yaşamdan mahrum kalmış, pek çok devlet ekonomik ve sosyal krizlerin eşiğine gelmiştir. Pek çok devletin ordusu düzeni sağlayabilmek ve toplum sağlığını koruyabilmek için sokaklara inmiş, insanları karamsarlık bürümüş ve çoğu insan ticari hayatın durma noktasına gelmesinden ötürü işlerini kaybetmiştir. Bir yandan sağlık problemleri ile meşgul olan insanlar bir yandan da geçimlerini kaybetme korkusu ile karşı karşıya kalmışlardır. Peki böyle bir tablonun tekrar yaşanmasını ve hazırlıksız yakalanmayı ister miydiniz?
NELER YAPILMALI? BU PLATFOM İLE NELER YAPMAYA ÇALIŞYORUZ?
Dünya’nın artık sadece haritalar üzerinde sınırlarının olduğunu, ekonomik ve sosyal olarak artık birbirine bağlı hatta bağımlı olduğunu zaten yukarıda da belirtmiştik. Çevre Sağlığının sadece bir toplumun, bir bölgenin, hatta bir ülkenin sorunu olmaktan çok öte bir şey olduğunu da anlatmaya çalıştık.
Her geçen yıl kaçınılmaz sona daha da yaklaşırken Dünya Sağlığı ve Çevre Sağlığı sorunlarının çözümü için tüm dünya ülkelerindeki politikacılar, liderler, ilgili kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları, sanayi kuruluşları, enstitüler, eğitim kurum ve kuruluşları ortak bir dil geliştirmelidir. Bu oluşturulan ortak dil ile sorunların üzerine siyasetten uzak tarafsız, çıkar ilişkilerinden uzak, tarafsızlık ilkelleri çerçevesinde bilimsel ve araştırmacı bir göz ile sosyal, kültürel, ekonomik iş birliği entegrasyonunu sağlamalıdır. Bu konuda Birleşmiş Milletler Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası Sözleşmesi madde 12 de devletlere çevre sağlığı hususunda çalışmalar yapmaları gerektiğini vurgulamaktadır. Ayrıca pek çok ulusal devletin anayasalarında da buna benzer maddeler bulunmaktadır.
DÜNYA ÇEVRE ve ÇEVRE SAĞLIĞI KURULU’NUN KURULUŞ AMACI
- Dünya Çevre ve Çevre Sağlığı Kurulu bu amaçları gerçekleştirmek, tüm dünya ülkelerindeki politikacılar, liderler, ilgili kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları, sanayi kuruluşları, enstitüler, eğitim kurum ve kuruluşları ile o ülkedeki gerçeklikleri gözeterek ortak bir dil geliştirmek,
- Kurula üye olan ülkelerdeki ilgili kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları, sanayi kuruluşları, enstitüler, eğitim kurum ve kuruluşların tecrübelerinden yararlanarak ortak projeler, planlar ve politikalar üretmek,
- Her geçen yıl büyüyen ÇEVRE SAĞLIĞI sorununa ortak çözümler üretmek bu çözümleri ilgili kamu-kurum ve kuruluşlarla paylaşarak kamuoyu oluşturmak,
- Tüm dünya ülkelerindeki politikacılar, liderler, ilgili kamu kurumları, sivil toplum kuruluşlarında ve kamu-oyunda farkındalık üretmek,Kurula üye ülkelerin, sosyal, kültürel, ekonomik, iklim, coğrafya, sanayi varlıklarına göre yeni koruyucu modeller oluşturmak ve mevcut koruyucu modelleri geliştirmek
- Çevre Sağlığını koruyacak nitelikte geliştirilen teknoloji, mekanizasyon ve bilgi paylaşımı ortak havuzlar oluşturmak,
Kamuoyunun bu konuda yeterli seviyede bilgilendirilmesine, çevre sağlığı için sürdürülebilir modeller geliştirmeyi esas alarak daha yaşanılabilir bir dünya standartlarına ulaşılmasına rehberlik eder bir PLATFORM olmak başlıca amaçlarımız arasında yer almaktadır.
